Door naar volgend hoofdstuk

10.1 Kaders voor inhaalschema’s

Inhaalschema’s worden opgesteld voor kinderen die later dan normaal met de vaccinaties in het kader van het RVP Rijksvaccinatieprogramma (Rijksvaccinatieprogramma) beginnen, die een groter interval hebben tussen de vaccinaties of die in het buitenland een ander schema hebben gevolgd. Het gaat om kinderen die vanuit het buitenland in Nederland zijn gaan wonen (vestigers- of asielzoekerskinderen) en kinderen die in eerste instantie niet deelnamen aan het RVP en dat op latere leeftijd wel willen.

Voor het maken van een individueel inhaalschema is de volgende algemeen geldende regel van toepassing: kinderen mogen tot hun 18e verjaardag (opnieuw) starten met de RVP-vaccinaties met inachtneming van de kaders in deze RVP-richtlijn. Dit geldt ook voor asielzoekerskinderen. Specifieke informatie over het vaccineren van asielzoekerskinderen staat in het addendum Asielzoekerskinderen.

Algemene praktische regels bij inhaalschema’s

  • Geen DTP Difterie, Tetanus en Poliomyelitis (Difterie, Tetanus en Poliomyelitis)-vaccin of DKTP Difterie, Kinkhoest, Tetanus en Poliomyelitis (Difterie, Kinkhoest, Tetanus en Poliomyelitis )-boostervaccin geven als een DKTP-(Hib)-(HepB)-vaccin geschikt voor opbouw basisimmuniteit geïndiceerd is.
  • Geen losse componenten geven als er een combinatievaccin beschikbaar is.
  • Indien DKTP(-HepB) geïndiceerd is bij een kind ouder dan 2 jaar, wordt Vaxelis toegediend, dus inclusief Hib.
  • Vaccins die normaliter tegelijk gegeven worden, niet gespreid toedienen.
  • Gebruikelijke intervallen hanteren. Indien het streefinterval is overschreden, dient de volgende vaccinatie zo spoedig mogelijk gegeven te worden. Zie hoofdstuk 7 Tijdstip van vaccinaties en de volgende paragrafen van dit hoofdstuk (hoofdstuk 10).
  • Uitsluitend volledige doses geven.
  • Een vaccinatieserie die in het buitenland gestart is met DTaP of DTwcP (P = pertussis/kinkhoest) + oraal poliovaccin kan op gebruikelijke wijze afgemaakt worden met D(K)TP-(Hib)-(HepB).
  • Vaccins die door ouders worden meegebracht vallen buiten het RVP en het inspuiten ervan is ongewenst.
  • Een gestarte serie mag vrijwel altijd worden afgemaakt. Ook na de leeftijdsgrens, mits redelijke termijnen gehanteerd worden, passend bij de intervallen van de serie.

NB. Dit geldt niet voor het rotavirusvaccin: Rotarix mag niet worden toegediend op de leeftijd van 24 weken of ouder.

Relevante leeftijden om voor bepaalde vaccinaties in aanmerking te komen:

  • Rotavirusvaccinatie: tot de leeftijd van 24 weken.
  • Pneu- en Hib-vaccinatie: tot de 2e verjaardag.
  • De andere RVP-vaccinaties: de vaccinatie kan op eigen initiatief tot de 18e verjaardag worden ingehaald, als de vaccinatie bij de oproep gemist is.

Er kunnen 3 of 4 parenterale vaccinaties gelijktijdig gegeven worden. Dit kan alleen als het in het belang van het kind is, naar oordeel van de jeugdarts en dit gebeurt in overleg met de ouders en – bij een ouder kind – het kind zelf.

Bij het inhaalschema heeft een langer interval tussen de vaccinaties de voorkeur boven een kort interval, zoals dat bij de reguliere schema’s voor zuigelingen ook het geval is. Ook op de leeftijd van 1 jaar of ouder geldt dat langere intervallen betere titers opleveren. Daarnaast houd je dan zoveel mogelijk de ‘normale’ combinaties van vaccinaties die tegelijk worden toegediend: DKTP-Hib-HepB met Pneu, en BMR Bof, Mazelen en rodehond (Bof, Mazelen en rodehond ) met MenACWY. Zie onderstaand schema (sinds 2020 met langere intervallen).

Voor starten met vaccineren voor de eerste verjaardag, zie hoofdstuk 7 Tijdstip van vaccinaties.

Tabel 10a. Inschaalschema vanaf de leeftijd van 1 jaar

 

DKTP-Hib-HepB

Pneu

BMR

MenACWY

T = 0

DKTP-Hib-HepB-1

Pneu-1

   

T = 1

   

BMR-1

MenACWY

 

Interval 2mnd (min: 2 wkn)

Interval 2mnd (min: 8 wkn)

 

Als kind al > 9jr: BMR-2 minimaal 1 maand na BMR-1

 

T = 2

DKTP-Hib-HepB-2

Pneu-2

   
 

Interval 6 mnd (min: 5 mnd)

 

Tot de leeftijd van 2 jaar

 

 

T = 8

DKTP-Hib-HepB-3

 

 

 

Kinderen worden, tot hun 18e verjaardag, actief benaderd door de RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu)-DVP-regiokantoren voor inhaalvaccinaties door middel van herinneringsuitnodigingen.

Bij de uitnodiging voor de MenACWY in het jaar dat een tiener 14 wordt, wordt een extra herinnering meegestuurd voor RVP-vaccinaties die volgens de registratie van het RIVM gemist zijn. Vestigers ontvangen een uitnodigingsbrief en vaccinatiekaarten.

In de Beslisboom inhaalschema’s Rijksvaccinatieprogramma en daarna in de Samenvatting regels inhaalschema RVP in paragraaf 10.13 staat op 2 verschillende manieren weergegeven wat de basisprincipes zijn voor het maken van individuele inhaalschema’s. Uitgebreide informatie over inhaalschema’s staat in de volgende paragrafen.

Informatie over huidige vaccinatieschema's in het buitenland:

  • Website van het ECDC;
  • Website van de WHO.

Het vaccinatieschema van oudere kinderen kan afwijken van de actuele schema’s die op deze websites staan. De anamnese is de belangrijkste bron voor de individuele vaccinatiestatus.

10.2 Afwijken van het RVP-schema, inhaalschema’s en beslisboom

Als er later dan normaal gestart wordt met vaccineren in het kader van het RVP Rijksvaccinatieprogramma (Rijksvaccinatieprogramma), is in de Beslisboom inhaalschema’s Rijksvaccinatieprogramma te zien welke vaccinaties een kind nodig heeft. Later starten met vaccineren kan betekenen dat er minder vaccinaties nodig zijn. In de beslisboom zijn 4 basisschema’s opgenomen, ieder passend bij een bepaalde leeftijd waarop begonnen wordt met vaccineren. Welk basisschema van toepassing is, hangt af van de huidige leeftijd van het kind en van de leeftijd waarop eventueel al vaccinaties zijn toegediend. Als er al vaccinaties zijn toegediend, moeten deze vergeleken worden met het basisschema. Indien van toepassing kunnen vaccinaties uit het basisschema worden weggelaten. Bij twijfel over een toediening is het beter om deze niet uit het basisschema weg te laten. Liever een vaccinatie te veel dan te weinig. Een eventuele extra vaccinatie heeft de voorkeur boven een incompleet schema. De beschreven intervallen hebben de voorkeur. Mits onderbouwd mag daar van afgeweken worden, zolang de minimumintervallen maar gehanteerd blijven (zie hoofdstuk 7 Tijdstip van vaccinaties). Hierbij is het uitgangspunt dat 1 maand 30 dagen is.

10.3 De basisimmuniteit

Basisimmuniteit wordt bereikt met het toedienen van een afgeronde serie vaccinaties en biedt langdurige bescherming. Soms is de bescherming zeer langdurig tot levenslang. Soms zijn er regelmatig revaccinaties, ook wel boosters genoemd, noodzakelijk om het gewenste niveau van bescherming te handhaven. Hoeveel vaccinaties nodig zijn om basisimmuniteit te bereiken, varieert per vaccin. Ook de leeftijd speelt hierbij een rol.

Voorbeelden:

  • Als er in het 2e levensjaar gestart wordt met vaccineren is voor DKTP Difterie, Kinkhoest, Tetanus en Poliomyelitis (Difterie, Kinkhoest, Tetanus en Poliomyelitis ) en HepB altijd een primaire serie van 2 vaccinaties voldoende met een revaccinatie een half jaar later, volgens een T = 0-2-8(9)-maandenschema.
  • Als er in het 2e levensjaar gestart wordt met vaccineren is voor Hib slechts één vaccinatie voldoende voor een langdurige bescherming.
  • D(K)TP-vaccin heeft boosters nodig na de opbouw van de basisimmuniteit, anders neemt de bescherming weer af.
  • De basisimmuniteit van HepB en Hib biedt een langdurige bescherming zonder boosters.

10.4 Inhalen van vaccinaties bij niet- of onvolledig rota-gevaccineerde kinderen

Binnen het RVP Rijksvaccinatieprogramma (Rijksvaccinatieprogramma) wordt Rotarix gebruikt. Dit vaccin wordt uiterlijk toegediend op de leeftijd van 23 weken en 6 dagen.

Zie addendum Vaccinatie tegen rotavirus voor zuigelingen geboren vanaf 1 januari 2024.

10.5 Beschikbare vaccins voor toediening DKTP-Hib-HepB of onderdelen daarvan

Voor de inhaalschema’s van DKTP Difterie, Kinkhoest, Tetanus en Poliomyelitis (Difterie, Kinkhoest, Tetanus en Poliomyelitis )-Hib-HepB kan het zijn dat een kind slechts een deel van het hexavalente vaccin nodig heeft vanwege vaccinaties die in het buitenland zijn gegeven of vanwege de leeftijd. De volgende vaccins zijn binnen het Rijksvaccinatieprogramma beschikbaar:

Vaxelis (DKTP-Hib-HepB)

Geschikt voor de opbouw van basisimmuniteit van alle componenten. Vaxelis is een combinatievaccin in één spuit. De HepB- en/of Hib-component kan niet worden weggelaten.

  • moet gebruikt worden voor het opbouwen van basisimmuniteit DKTP, ook als er geen Hib en/of geen HepB meer nodig is;
  • mag gebruikt worden als een D(K)TP-boostervaccinatie en als een HepB nodig is (in plaats van een D(K)TP-vaccin en los HepB-vaccin), mits ouder of kind daar de voorkeur aan geeft.

Boostrix Polio (DKTP)

  • geschikt als DKTP-boostervaccinatie bij kinderen die al basisimmuun zijn en in de leeftijd van 3 tot 6 jaar zijn;
  • niet geschikt voor het opbouwen van basisimmuniteit. Daarvoor dient Vaxelis te worden gebruikt.

Revaxis (DTP Difterie, Tetanus en Poliomyelitis (Difterie, Tetanus en Poliomyelitis))

  • wordt gebruikt als DTP-boostervaccinatie (normaliter rond de leeftijd van 9 jaar);
  • alleen geregistreerd als boostervaccinatie, dus als de basisimmuniteit al is opgebouwd en voor kinderen vanaf 6 jaar.

Losse HepB-vaccins

  • Engerix-B Junior is geschikt voor kinderen t/m 15 jaar die geen DKTP meer nodig hebben;
  • Engerix-B is geschikt voor kinderen vanaf 16 jaar die geen DKTP meer nodig hebben.

10.6 Inhalen van DKTP-vaccinaties bij niet- of onvolledig DKTP-Hib-HepB gevaccineerde kinderen

Voor het inhalen van een D(K)TP-(Hib)-(HepB)-vaccinatie gelden de volgende uitgangspunten:

  • Kinderen die in het buitenland gestart zijn met DKTP Difterie, Kinkhoest, Tetanus en Poliomyelitis (Difterie, Kinkhoest, Tetanus en Poliomyelitis )(-Hib) krijgen DKTP-Hib-HepB aangeboden. Het hepatitis B-vaccinatieschema wordt zo nodig afgemaakt met los HepB-vaccin.
  • Kinderen die gestart zijn met de DTP Difterie, Tetanus en Poliomyelitis (Difterie, Tetanus en Poliomyelitis)-booster zijn nog niet basisimmuun en moeten de basisimmuniteit opbouwen met DKTP-Hib-HepB.
  • Los oraal poliovaccin (OPV) of los geïnactiveerd poliovaccin (IPV) gelden samen met een DKT Difterie Kinkhoest en Tetanus (Difterie Kinkhoest en Tetanus ), geschikt voor opbouw basisimmuniteit,  als een DKTP.
  • Kinderen die de basisimmuniteit tegen polio voltooid hebben en voor de D(K)T voldoende gerevaccineerd zijn, hebben geen revaccinatie voor polio nodig. Zie paragraaf 7.5 onder Bijzondere situaties voor de 3-dosesschema’s met los poliovaccin die tot basisimmuniteit leiden en hoe dat met DVP gecommuniceerd moet worden voor een goede registratie, als het afwijkend is van het RVP Rijksvaccinatieprogramma (Rijksvaccinatieprogramma). Zie ook de LCI-richtlijn Polio.
  • Kinderen, vanaf geboortecohort 2012 en minimaal 1 jaar oud, die als zuigeling een DKTP(-Hib)-(HepB)-serie voltooid hebben in een 3-5-11-maandenschema, kunnen (ook zonder een MATK) door de JGZ Jeugdgezondheidszorg (Jeugdgezondheidszorg) met de indicatie voor het DKTP-schema 3-5-11 maanden als basisimmuun geregistreerd worden. Zie paragraaf 7.4 onder Bijzondere situaties.
  • Als er een DKTP-(Hib)-(HepB)-vaccinatie is gegeven na de 2e verjaardag, komt de DKTP-boostervaccinatie voor 4-jarigen te vervallen.
  • Als er een D(K)TP-(Hib)-(HepB)-vaccinatie is gegeven na de 6e verjaardag, komt de DTP-boostervaccinatie voor 9-jarigen te vervallen.
  • Kinderen die de basisimmuniteit voor de 2e verjaardag hebben voltooid, maar de boostervaccinatie hebben gemist rond 4 jaar en/of 9 jaar, moeten alsnog een boostervaccinatie hebben:
    • tot de 6e verjaardag met DKTP-booster;
    • vanaf de 6e verjaardag met DTP-vaccin.
  • Kinderen die de basisimmuniteit na de 6e verjaardag voltooien, doen dat met DKTP-Hib-HepB. Boostrix Polio is niet geschikt voor de opbouw van de basisimmuniteit.
  • Kinderen die als revaccinatie in het buitenland een DKT hebben gehad i.p.v. de DTP op 9-jarige leeftijd en verder volledig conform het RVP gevaccineerd zijn, mogen nog een DTP krijgen, maar dat hoeft niet. Als een kind de basisimmuniteit tegen polio voltooid heeft, dan is het kind voldoende beschermd tegen polio.

Afhankelijk van de leeftijd van het kind en de vaccinaties die het al heeft gehad, zal de basisimmuniteit bereikt worden volgens de Beslisboom inhaalschema’s Rijksvaccinatieprogramma. Zie ook paragraaf 10.5 voor een overzicht van beschikbare vaccins en hun toepassing.

10.7 Inhalen van vaccinaties bij niet- of onvolledig Hib-gevaccineerde kinderen

Voor het inhalen van een Hib-vaccinatie gelden de volgende uitgangspunten, ongeacht of het Hib-vaccin los of als component in een combinatievaccin is toegediend.

  • Hib-vaccinatie wordt tot de 2e verjaardag aangeboden omdat vanaf de leeftijd van 2 jaar invasieve Hib-ziekten vrijwel niet meer voorkomen.
  • Bij de start voor de eerste verjaardag wordt afhankelijk van het schema, standaard of aangepast, een T = 0-2-8(9)- of T = 0-1-3-9(10)-maandenschema gehanteerd. Als de Hib-vaccinatie op de 1e verjaardag of later is toegediend, dan is dit meteen de laatste Hib-vaccinatie. De basisimmunisatie voor Hib is dan afgerond.
  • Als een kind na het afronden van basisimmunisatie voor Hib toch nog één of meer DKTP Difterie, Kinkhoest, Tetanus en Poliomyelitis (Difterie, Kinkhoest, Tetanus en Poliomyelitis )-HepB-vaccinatie(s) moet hebben, wordt met Vaxelis de Hib-component erbij gegeven. Dit kan geen kwaad.
  • Als een kind nog één Hib nodig heeft en geen DKTP en/of HepB, worden er met Vaxelis DKTP- en HepB-componenten bij gegeven. Dat kan geen kwaad. Er is binnen het RVP Rijksvaccinatieprogramma (Rijksvaccinatieprogramma) geen los Hib-vaccin beschikbaar.

Afhankelijk van de leeftijd van het kind en de vaccinaties die het heeft gehad, zal de basisimmuniteit bereikt worden volgens de Beslisboom inhaalschema’s Rijksvaccinatieprogramma.

10.8 Inhalen van vaccinaties bij niet- of onvolledig HepB-gevaccineerde kinderen

De volgende kinderen komen in aanmerking voor een inhaalvaccinatie:

  • alle kinderen geboren vanaf 1 augustus 2011, ongeacht hun geboorteland, die nog niet basisimmuun zijn voor HepB;
  • alle asielzoekerskinderen tot de 18e verjaardag, ongeacht hun geboortedatum.

Deze kinderen, geboren vóór 1-8-2011, komen in aanmerking voor hepatitis B-vaccinatie:

  • alle kinderen die ook de basisimmuniteit voor DKTP Difterie, Kinkhoest, Tetanus en Poliomyelitis (Difterie, Kinkhoest, Tetanus en Poliomyelitis ) nog niet voltooid hebben. Zij ontvangen een combinatievaccin DKTP-(Hib)-HepB, ongeacht hun geboortejaar. Zo nodig wordt de HepB-vaccinatieserie met los vaccin voltooid. Afhankelijk van de leeftijd van het kind en de vaccinaties die het al heeft gehad, zal de basisimmuniteit bereikt worden volgens de Beslisboom inhaalschema’s Rijksvaccinatieprogramma;
  • vestigers die de basisimmuniteit voor DKTP al wel bereikt hebben en al begonnen zijn met vaccinaties tegen hepatitis B, maar deze serie nog niet afgemaakt hebben. Het HepB-vaccinatieschema wordt afgemaakt in een T = 0-1-6-schema;
  • alle kinderen die begonnen zijn met een HepB-vaccinatieserie op indicatie en deze vaccinatieserie nog niet hebben afgerond;
  • kinderen die een indicatie hebben voor een HepB-vaccinatieserie:
    • kinderen met syndroom van Down;
    • kinderen van HBsAg-positieve moeders;
    • kinderen die zelf of waarvan de ouder(s) geboren zijn in een land waar hepatitis B endemisch is.

Bijzondere situaties

  • Kinderen van HBsAg-positieve moeders dienen hun vaccinaties tijdig te ontvangen; het gaat immers om postexpositieprofylaxe.
  • De HepB-serie is in het buitenland voltooid met een 3-dosesschema, een T = 0-1-6-maandenschema, een T = 0-2-6-maandenschema of een T = 0-1-5-maandenschema. Dit schema mag direct na de geboorte gestart worden. Een kind is hiermee voldoende gevaccineerd, mits het een schema betreft met voldoende grote intervallen (respectievelijk minimaal 1 en 4 maanden). Een T = 0-2-4-6-maandenschema is ook voldoende. Dit is een T = 0-2-6-maandenschema met een extra toegediende vaccinatie die niet meegeteld wordt.
  • Het maakt niet uit of er los hepatitis B-vaccin gebruikt is of een combinatievaccin (WHO, ECDC European Centre for Disease Prevention and Control (European Centre for Disease Prevention and Control )).

Afhankelijk van de leeftijd van het kind en de vaccinaties die het al heeft gekregen, zal de basisimmuniteit bereikt worden volgens de Beslisboom inhaalschema’s Rijksvaccinatieprogramma.

10.9 Inhalen van vaccinaties bij niet- of onvolledig pneu-gevaccineerde kinderen

Voor het inhalen van een vaccinatie tegen pneumokokken met geconjugeerd vaccin gelden de volgende uitgangspunten (Spijkerman 2013, Gezondheidsraad 2013):

  • De pneuvaccinatie wordt tot de 2e verjaardag aangeboden, omdat na die leeftijd (tot 65 jaar) invasieve pneumokokkeninfecties vrijwel niet meer voorkomen (zie factsheet Pneumokokkenvaccinatie).
  • Bij een zuigeling (tot de 1e verjaardag) moet gestart worden met een 2+1-schema.
  • Bij kinderen tussen de 1e en 2e verjaardag, die vóór de 1e verjaardag één vaccinatie hebben gehad, worden doses 2 en 3 gegeven met een interval van 2 maanden.
  • Bij kinderen die starten met pneuvaccinaties na de 1e verjaardag worden 2 doses gegeven met een interval van 2 maanden.
  • Kinderen van 2 jaar en ouder kunnen op medische indicatie, dus buiten het RVP Rijksvaccinatieprogramma (Rijksvaccinatieprogramma), in aanmerking komen voor de vaccinatie en hebben dan aan één pneuvaccinatie, gevolgd door een PPV23, voldoende. Zie de LCI-richtlijn Pneumokokkenziekte. De JGZ Jeugdgezondheidszorg (Jeugdgezondheidszorg) kan deze pneuvaccinatie op indicatie van de kinderarts toedienen. De medisch adviseur dient wel geïnformeerd te worden over deze medische indicatie, anders volgt er een terugkoppeling wegens onjuiste toediening.

Afhankelijk van de leeftijd van het kind en al ontvangen vaccinaties zal de basisimmuniteit bereikt worden volgens de beslisboom in de Beslisboom inhaalschema’s Rijksvaccinatieprogramma en de (minimum) intervallen in tabel 10b.

Tabel 10b. Inhaalschema pneuvaccinatie
Startleeftijd 3 maanden tot 1e verjaardag (RVP-schema) Startleeftijd 1e tot 2e verjaardag Vanaf de 2e verjaardag

2 x Pneu met een interval van 2 maanden

(minimuminterval is 6 weken) en 6 maanden

daarna 1 x Pneu

2 x Pneu met een interval van 2 maanden

(minimuminterval is 8 weken)
Reguliere RVP: geen indicatie voor Pneu

10.10 Inhalen van vaccinaties bij niet- of onvolledig BMR-gevaccineerde kinderen

Voor het inhalen van een BMR Bof, Mazelen en rodehond (Bof, Mazelen en rodehond )-vaccinatie gelden de volgende uitgangspunten:

  • De volledige BMR-vaccinatie bestaat binnen het RVP Rijksvaccinatieprogramma (Rijksvaccinatieprogramma) uit twee doses. De eerste vaccinatie wordt gegeven na de eerste verjaardag, meestal rond 14 maanden. De tweede BMR-vaccinatie wordt gegeven in het jaar dat het kind 9 jaar wordt.
  • Een BMR-vaccinatie die is gegeven op de leeftijd van 12 of 13 maanden geldt als een BMR-vaccinatie op de leeftijd van 14 maanden.
  • Een BMR-vaccinatie die op indicatie vóór de 1e verjaardag is gegeven, geldt niet als een BMR-vaccinatie op 14 maanden, omdat de vaccinatie door de aanwezigheid van maternale antistoffen en onrijpheid van het afweersysteem mogelijk nog niet volledig gewerkt heeft. Deze wordt op de leeftijd van 14 maanden alsnog gegeven.
  • Het minimuminterval tussen twee BMR-vaccinaties is 28 dagen.
  • Als in het buitenland een of twee losse componenten uit de BMR-vaccinatie zijn toegediend, moet de BMR-vaccinatie opnieuw worden toegediend.
  • Een kind met een leeftijd tussen 14 maanden en 9 jaar krijgt eerst één BMR-vaccinatie. De tweede wordt in principe gegeven tijdens de groepsvaccinatie rond de 9e verjaardag.
  • De tweede BMR-vaccinatie biedt een tweede kans voor opbouw van antistoffen en mag op indicatie, zoals een uitzetting of emigratie, eerder worden toegediend dan op 9-jarige leeftijd. Het minimuminterval tussen BMR1 en BMR2 is 28 dagen.
  • Een kind van 9 jaar of ouder krijgt twee BMR-vaccinaties met een minimuminterval van 28 dagen.

Afhankelijk van de leeftijd van het kind en al ontvangen vaccinaties, zal de basisimmuniteit bereikt worden volgens de Beslisboom inhaalschema’s Rijksvaccinatieprogramma.

10.11 Inhalen van de vaccinatie bij niet- of onvolledig MenACWY-gevaccineerde kinderen

Voor het inhalen van de peutervaccinatie tegen meningokokken ACWY gelden de volgende uitgangspunten. Zie ook tabel 10c hieronder.

  • Er zijn meerdere soorten meningokokkenvaccins, namelijk geconjugeerde vaccins en polysacharide vaccins. Voor meningokokken-ACWY worden in het RVP Rijksvaccinatieprogramma (Rijksvaccinatieprogramma) geconjugeerde vaccins gebruikt: MenQuadfi voor peuters en Nimenrix voor tieners. Voor inhaalschema’s bij kinderen tussen 14 maanden en 18 jaar oud kan het vaccin gebruikt worden dat voorhanden is.
  • Kinderen geboren t/m 31-12-2018 komen in aanmerking voor de MenACWY-vaccinatie, mits zij geen MenC- of MenACWY-vaccinatie hebben gehad op de leeftijd van 1 jaar of ouder. Dit geldt ook voor kinderen bij wie onduidelijk is wat voor soort vaccin er is gegeven (nog in het kader van de uitbraakmaatregel).
  • Kinderen geboren vanaf 01-01-2019 hebben recht op de MenACWY-vaccinatie, indien zij die nog niet hebben gehad. Dus ook als zij wel een MenC-vaccinatie hebben gehad (in het kader van het RVP).
  • Vaccinatie in het 2e levensjaar van een kind is noodzakelijk om voldoende immuniteit op te bouwen, ook als het kind op de zuigelingenleeftijd tot de 1e verjaardag buiten het RVP 1, 2 of 3 doses MenACWY- of MenC-vaccin heeft gekregen.
  • De MenACWY-vaccinatie wordt gegeven na de 1e verjaardag, meestal rond 14 maanden.
  • Na de 1e verjaardag is één MenACWY-vaccinatie tot de tienerleeftijd van 13-14 jaar voldoende.

Voor het inhalen van de tienervaccinatie op 13- of 14-jarige leeftijd tegen meningokokken ACWY gelden de volgende uitgangspunten:

  • Tieners krijgen een uitnodiging in het jaar dat ze 14 jaar worden, tenzij ze op of na hun 11e verjaardag al een MenACWY-vaccinatie gehad hebben en dit is doorgegeven aan het RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu).
  • Na een half jaar vindt een herhaalde oproep plaats, tenzij ze inmiddels al een MenACWY-vaccinatie gehad hebben.
  • Na toediening op de leeftijd van 11 jaar of ouder is de werkingsduur van het Nimenrix-vaccin minimaal 10 jaar (zie bijsluiter). Dit was voorheen 5 jaar en is in 2022 aangepast op basis van resultaten van langere termijn follow-up.
  • Vestigers tot 18 jaar die de vaccinatie in het jaar dat ze 14 werden zijn misgelopen, omdat ze later in Nederland zijn gekomen, krijgen de vaccinatie alsnog aangeboden en worden automatisch voor de groepsvaccinaties opgeroepen (‘meegeveegd’).

Afhankelijk van de leeftijd van het kind en al ontvangen vaccinaties, zal de basisimmuniteit bereikt worden volgens de Beslisboom inhaalschema’s Rijksvaccinatieprogramma.

Tabel 10c. (Inhaal)schema MenACWY-vaccinatie
Leeftijd nu Eerdere Men(A)C(WY)-vaccinaties? Beleid RVP
< 12 mnd Nee

Peuter MenACWY-vaccinatie rond 14 mnd

Geen indicatie om deze te vervroegen

Niet geven vóór 1e verjaardag
1 of meer MenC- of MenACWY-vaccinaties vóór de 1e verjaardag
12 mnd-13 jaar Nee

MenACWY-vaccinatie rond 14 mnd

Geen indicatie om deze te vervroegen

Indien al > 14 mnd: z.s.m. deze (inhaal) peuterprik inhalen
1 of meer MenC- of MenACWY-vaccinaties vóór de 1e verjaardag
1 (of meer) MenC- of MenACWY-vaccinaties NA de 1e verjaardag

Geboren t/m 31-12-2018: Geen (inhaal) peuter MenACWY-vaccinatie

Geboren in 2019 of later: Na een MenC na 1e verjaardag wel recht op een MenACWY vanuit het RVP
Tieners die dit jaar 14 jaar worden of ouder zijn maar nog geen 18 jaar Op of na de 11e verjaardag wél een MenACWY-vaccinatie gehad Geen tiener MenACWY-vaccinatie vanuit RVP
Op of na de 11e verjaardag geen MenACWY-vaccinatie gehad Tiener MenACWY-vaccinatie vanuit RVP

10.12 Inhalen van vaccinaties bij niet- of onvolledig HPV-gevaccineerde kinderen

Voor het inhalen van HPV Humaan Papillomavirus (Humaan Papillomavirus )-vaccinaties gelden de volgende uitgangspunten (Tunis 2016):

  • Nieuwkomers die de vaccinatie op de streefleeftijd zijn misgelopen, omdat ze later in Nederland zijn gekomen, krijgen de vaccinatieserie alsnog aangeboden en worden automatisch voor de groepsvaccinaties opgeroepen.
  • Als er al één vaccinatie met Gardasil of een vaccin waarvan het merk niet bekend is toegediend, mag de serie indien nodig afgemaakt worden met Cervarix. Dit heeft de voorkeur boven het geven van een nieuwe serie HPV-vaccinaties.
  • Er wordt een T = 0-6-maandenschema gehanteerd. Ook bij een langer interval zijn 2 vaccinaties voldoende (Puthanakit 2016). In de bijsluiter staat nog vermeld dat vanaf 15 jaar een T = 0-1-6 geïndiceerd is. Dit wordt door deze landelijke richtlijn overruled. Zie voor meer informatie paragraaf 7.12.
  • Als in dit schema het interval tussen de eerste en de tweede vaccinatie kleiner is dan het minimuminterval (150 dagen), moet een derde vaccinatie gegeven worden. Deze derde vaccinatie moet 5 maanden na de tweede vaccinatie gegeven worden, conform de regels voor een T = 0-1-6-maandenschema (Tunis 2016). Overleg bij twijfel met de medisch adviseur van het RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu).
  • Het streefinterval is nodig voor een goede opbouw van antistoffen en is het uitgangspunt voor de reguliere planning. Een wat langer interval is ook goed.
  • Wanneer eerdere HPV-vaccinatie(s) lang geleden zijn toegediend, hoeft het schema nooit opnieuw gestart te worden.
  • Zwangerschap is een contra-indicatie bij Cervarix. Stel vaccineren bij voorkeur uit of onderbreek tijdelijk het vaccinatieschema. Er zijn geen gerichte studies uitgevoerd in deze populatie, maar er zijn bij zwangeren die onbedoeld gevaccineerd zijn tegen HPV niet meer ongunstige zwangerschapsuitkomsten gevonden dan bij vrouwen die niet gevaccineerd zijn tegen HPV tijdens de zwangerschap. Er is onvoldoende informatie om te concluderen of vaccinatie schadelijk is tijdens de zwangerschap (Brotherton & Bloem 2018, Lareb, Canadian Immunization GuideMacartney 2013, WHO 2017).
  • Borstvoeding is géén contra-indicatie voor HPV-vaccinatie (Lareb, Canadian Immunization Guide). Bestanddelen van het vaccin komen niet via de moedermelk bij het kind. Antistoffen, die de moeder na de vaccinatie vormt, kunnen wel bij het kind komen.

Eventuele extra vaccinatie:

Voor factoren die kunnen meewegen in de beslissing om wel of niet te vaccineren, zie LCI Landelijke Coördinatie Infectieziektebestrijding (onderdeel RIVM) (Landelijke Coördinatie Infectieziektebestrijding (onderdeel RIVM))-factsheet HPV-vaccinatie.

10.13 Beslisboom voor inhaalschema's Rijksvaccinatieprogramma

Download hier de Beslisboom voor inhaalschema’s Rijksvaccinatieprogramma 2024.

10.14 Samenvatting regels inhaalschema

Rotavirusvaccinatie

Toedienen vóór de leeftijd van 24 weken.
Indicatie: geboren vanaf 1-1-2024.

Regulier: 2 doses op 6-9 weken en 3 mnd.

  • minimumleeftijd =  6 weken
  • minimuminterval =  4 weken
  • Rota1 bij voorkeur niet later toedienen dan op leeftijd van 12 weken
  • Rota1 toediening (incidenteel) op leeftijd van 19 weken en 6 dagen t/m 23 weken en 6 dagen: Rota2 vervalt
  • Rota1 uiterste leeftijd van 23 weken en 6 dagen
  • Rota2 uiterste leeftijd van 23 weken en 6 dagen

DKTP Difterie, Kinkhoest, Tetanus en Poliomyelitis (Difterie, Kinkhoest, Tetanus en Poliomyelitis ) en hepatitis B

Start in de eerste 6 maanden.

Standaardvaccinatieschema

Regulier: 3-5-11(12)* maanden, indien ouder T = 0-2-8 (9)* maandenschema, na maternale DKT Difterie Kinkhoest en Tetanus (Difterie Kinkhoest en Tetanus )-vaccinatie en bij ontbreken risicofactoren.

  • minimuminterval primaire serie = 6 weken
  • minimuminterval revaccinatie = 5(6)* maanden

Aangepast vaccinatieschema

Regulier: 2-3-5-11(12)* maanden, indien ouder maar nog geen 6 maanden bij de start T = 0-1-3-9(10)* maandenschema.

  • minimuminterval primaire serie = 2 weken. Eén interval in primaire serie korter dan 4 weken, dan ander interval minimaal 4 weken.
  • minimuminterval: revaccinatie = 5(6)* maanden.

Start vanaf 6 maanden tot 1e verjaardag

Voor alle zuigelingen geldt het vaccinatieschema: T = 0-2-8(9)*- maandenschema, gerekend vanaf de leeftijd in maanden van de eerste DKTP- en hepatitis B-vaccinatie. Dit komt overeen met het standaardvaccinatieschema bij start jonger dan 6 maanden.

  • minimuminterval primaire serie = 6 weken
  • minimuminterval revaccinatie = 5(6)* maanden

Start vanaf 1e verjaardag

T = 0-2-8(9)*-maandenschema, gerekend vanaf de leeftijd in maanden van de eerste DKTP- en hepatitis B-vaccinatie.

  • minimuminterval primaire serie = 2 weken (1 maand)*
  • minimuminterval revaccinatie = 5 maanden

Bijzonderheid D(K)TP

  • boostervaccinaties DKTP met ± 4 jaar en DTP Difterie, Tetanus en Poliomyelitis (Difterie, Tetanus en Poliomyelitis) met ± 9 jaar;
  • indien eerste revaccinatie ná 2e verjaardag: boostervaccinatie op leeftijd ± 4 jaar vervalt;
  • indien eerste revaccinatie ná 6e verjaardag: boostervaccinatie op leeftijd ± 9 jaar vervalt;
  • als een kind basisimmuun is voor polio is revaccinatie ter bescherming tegen alleen polio niet nodig als er al voldoende gerevaccineerd is voor D(K)T.

Bijzonderheid hepatitis B

  • In het buitenland toegediend T = 0-1-6-maandenschema (start vanaf de geboortedag) is voldoende, mits het interval tussen de eerste en tweede vaccinatie minimaal 1 maand is en tussen de tweede en derde vaccinatie minimaal 4 maanden is.
  • Let op: tijdig vaccineren van kinderen van moeders die hepatitis B-drager zijn is belangrijk.

Hib

  • vervalt indien kind 2 jaar is of ouder;
  • 3-5-11(12)* maanden of 2-3-5-11(12)* maanden, afhankelijk of de moeder wel of geen maternale DKT-vaccinatie heeft gehad;
  • minimuminterval na primaire serie: zie bij DKTP en HepB; revaccinatie = 5 maanden;
  • met eén Hib na 1e verjaardag is de basisimmuniteit voor Hib bereikt.

Pneumokokken

  • vervalt indien kind 2 jaar of ouder is;
  • regulier: 3-5-11(12)* maanden;
  • start > 3 mnd en < 1e verjaardag: T = 0-2-8(9)-maandenschema;
  • start < 1 jaar en 2 vervolgvaccinaties > 1 jaar: T = 0-2-4-maandenschema;
  • start > 1 jaar: T = 0-2-maandenschema;
  • minimuminterval primaire serie = 6 weken; revaccinatie = 5 maanden;
  • minimuminterval bij T = 0-2-maandenschema vanaf 1e verjaardag = 8 weken.

*Geboortecohort 2024, zie hoofdstuk 7.7 en addendum Schemawijzigingen 2025

BMR Bof, Mazelen en rodehond (Bof, Mazelen en rodehond )

  • telt niet mee indien gegeven voor 1e verjaardag;
  • vaccinaties ná 1e verjaardag met minimuminterval 4 weken (normaliter op leeftijden ± 14 maanden en ± 9 jaar).

MenACWY

Peutervaccinatie (vanaf 01-08-2022 MenQuadfi)

  • indicatie: geboren in of na 2019 en nog geen geconjugeerd MenACWY-vaccinatie gehad na 1e verjaardag, of geboren vóór 01-01-2019 en nog helemaal geen geconjugeerd MenACWY- of MenC-vaccinatie gehad na de 1e verjaardag;
  • telt niet mee indien gegeven voor 1e verjaardag;
  • één vaccinatie ná 1e verjaardag.

Tienervaccinatie (Nimenrix)

  • indicatie RVP Rijksvaccinatieprogramma (Rijksvaccinatieprogramma): geboren in of na 2006, dan 1 vaccinatie in het jaar dat tiener 14 jaar wordt, of later als inhaalvaccinatie;
  • geboren in 2005: 1 vaccinatie kan nog worden ingehaald tot de 18e verjaardag;
  • als er op of na de 11e verjaardag al een MenACWY is gegeven, dan hoeft er geen MenACWY-vaccinatie meer vanuit het RVP gegeven te worden.

HPV Humaan Papillomavirus (Humaan Papillomavirus )

  • minimumleeftijd: 9 jaar;
  • T = 0-6-maandenschema met minimuminterval van 5 maanden (150 dagen);
  • indien interval < 150 dagen: schema afmaken volgens T = 0-1-6-maandenschema (minimuminterval: primaire serie = 21 dagen; revaccinatie = 120 dagen).