Wat is hepatitis B?

Hepatitis B is een ontsteking van de lever die ontstaat door besmetting met het hepatitis B-virus. De overdracht kan plaatsvinden van moeder op kind bij de geboorte, door seksueel contact of door contact met besmet bloed. Vooral kinderen die hepatitis B hebben opgelopen, lopen het risico om chronisch drager van het virus te worden. Kinderen krijgen voor hun eerste verjaardag 3 keer een inenting tegen hepatitis B.

Verschijnselen van hepatitis B

Van hepatitis B zijn 2 varianten bekend: acute en chronische hepatitis B. Vaak merk je niet veel symptomen van een hepatitis B infectie. Je kunt je moe voelen, spierpijn krijgen of een grieperig gevoel krijgen. Ook kan er de typische geelzucht ontstaan. In enkele gevallen is de ontsteking van de lever zo ernstig dat ernstige complicaties ontstaan en er een kans is op overlijden. Een hepatitis B infectie geneest meestal vanzelf, maar vooral bij kinderen kan de infectie chronisch worden. Dan blijft het virus aanwezig en kan de lever jaren lang, zonder ernstige klachten ontstoken blijven. Dit kan uiteindelijk leiden tot grote beschadiging van de lever of leverkanker.

Hoe loop je hepatitis B op?

Moeders met een infectie kunnen bij de geboorte van hun kind de besmetting aan hun kind doorgeven. Je wordt niet besmet door met een besmet iemand te praten of een hand te geven. Hepatitis B loop je op via bloedcontact, bijvoorbeeld door een scheermes waar bloed op zit. Of door het delen van een tandenborstel met iemand die hepatitis B heeft. Ook kun je besmet raken via seksueel contact.

Wie krijgt hepatitis B?

Omdat het hepatitis B-virus via bloed- en seksueel contact wordt overgedragen lopen mensen die werkzaam zijn in de gezondheidszorg en sekswerkers meer risico. Ook mannen die seks hebben met mannen, drugsgebruikers, mensen die in het buitenland een bloedtransfusie hebben gehad en pasgeborenen met een met hepatitis B besmette moeder lopen meer risico. Alle zwangeren in Nederland worden getest op hepatitis B. Kinderen van moeders met chronische hepatitis B krijgen al bij de geboorte hun eerste vaccinatie en antistoffen tegen hepatitis B toegediend. Daarna wordt de vaccinatieserie op het consultatiebureau afgemaakt. Na volledige vaccinatie is de kans dat het kind hepatitis B krijgt minimaal.

Hepatitis B in Nederland

Door het bloedonderzoek in de zwangerschap en de vaccinatie na de geboorte komt overdracht van moeder naar kind bijna niet voor in Nederland. In Nederland zijn er ongeveer 40.000 mensen met een chronische hepatitis B-virus infectie. Tussen 2005 en 2015 is het aantal besmettingen van acute hepatitis B bij mannen die seks hebben met mannen sterk gedaald. Besmettingen via heteroseksuele contacten zijn de afgelopen jaren ook gedaald, maar in mindere mate. Figuur 1 toont het aantal personen per 100.000 inwoners waarbij een acute of chronische Hepatitis B infectie is vastgesteld in Nederland van 1976-2020 en 2000-2020.

Figuur 1. Aantal personen per 100.000 inwoners waarbij een acute of chronische Hepatitis B virus infectie is vastgesteld in Nederland van 1976-2020 en van 2000-2020.

Bron: Osiris

Behandeling van hepatitis B

Van alle volwassenen geneest 90-95% van de infectie en is daarna immuun voor een nieuwe besmetting. 5 tot 10% van de volwassenen houdt een chronische hepatitis B virus infectie. Zij kunnen andere mensen blijven besmetten. Bij 90% van de jonge kinderen die hepatitis B heeft opgelopen, wordt de infectie chronisch. Chronische hepatitis B kan behandeld worden met antivirale medicijnen. Daardoor wordt de kans op blijvende beschadiging aan de lever veel kleiner. Mensen met een ernstig beschadigde lever kunnen alleen nog geholpen worden met een levertransplantatie. De prognose van leverkanker door hepatitis B is slecht.

Inenting tegen hepatitis B

Het hepatitis B-vaccin is binnen het Rijksvaccinatieprogramma opgenomen in het DKTP Difterie, Kinkhoest, Tetanus en Poliomyelitis (Difterie, Kinkhoest, Tetanus en Poliomyelitis)-Hib-HepB-vaccin voor kinderen geboren op of na 1 augustus 2011. Voor kinderen uit het buitenland die gedeeltelijk gevaccineerd zijn, is ook een los hepatitis B-vaccin beschikbaar. Via de apotheek zijn diverse hepatitis B-vaccins beschikbaar, ook in verschillende combinatievaccins. 

Hoewel het risico in Nederland klein is om al op jonge leeftijd besmet te worden met hepatitis B, is vaccinatie op jonge leeftijd toch zinvol. Dat komt omdat de infectie voor jonge kinderen zeer ernstig is. Bij zuigelingen slaan de vaccinaties goed aan. Hierdoor ontwikkelen vrijwel alle baby’s voldoende afweer tegen hepatitis B. Om een langdurige afweer op te bouwen is het nodig om de inentingen meerdere keren te geven. Na volledige vaccinatie is een kind langdurig, waarschijnlijk levenslang, beschermd tegen hepatitis B. De vaccinaties worden gegeven op het consultatiebureau.