De pneumokokkenvaccinatie beschermt tegen verschillende soorten pneumokokkenbacteriën. Hierdoor beschermt het tegen sommige vormen van hersenvliesontsteking, longontsteking, bloedvergiftiging en middenoorontsteking. Kinderen krijgen de pneumokokkenprik met 3, 5 en 11 maanden. Kinderen geboren vanaf 1 januari 2024 krijgen de derde vaccinatie met 12 maanden in plaats van 11 maanden, zie: vaccinatieschema 2025.
De pneumokokkenprik in het kort
| Beschermt tegen | Pneumokokkeninfecties |
|---|---|
| Gegeven bij | 3, 5 en 11 maanden Kinderen geboren vanaf 1 januari 2024 krijgen de derde vaccinatie met 12 maanden in plaats van 11 maanden, zie: vaccinatieschema 2025. |
| Beschermingsduur | Minstens 10 jaar |
| Meest voorkomende bijwerkingen | Koorts, huilen, spugen, slaperigheid, diarree, niet goed drinken en klachten op de plek van de prik, zoals een rode, dikke of pijnlijke arm |
Wanneer pneumokokkenvaccinatie?
Kinderen krijgen de pneumokokkenprik 3 keer voor hun eerste verjaardag, omdat pneumokokkenbacteriën vooral voor jonge kinderen gevaarlijk zijn. De eerste prik werkt op korte termijn al goed, maar er zijn meerdere prikken nodig voor een goede, langdurige bescherming. De prikken worden op hetzelfde moment gegeven als de DKTP (Difterie, Kinkhoest, Tetanus en Poliomyelitis )-Hib-HepB-vaccinatie. Na 3 prikken is waarschijnlijk 100% van de kinderen beschermd.
Kinderen die na 1 september 2024 hun derde pneumokokkenprik krijgen, krijgen het nieuwe vaccin Vaxneuvance. Meestal is dit rond de eerste verjaardag. Dit nieuwe vaccin beschermt kinderen tegen meer soorten pneumokokkenbacteriën dan het oude vaccin Synflorix. Het oude vaccin beschermt tegen 10 verschillende soorten. Door de vaccinaties komen deze 10 soorten steeds minder voor. De meeste ziektegevallen worden nu veroorzaakt door nieuwe soorten pneumokokkenbacteriën. Het nieuwe vaccin beschermt kinderen tegen een deel van deze nieuwe soorten.
Veilig vaccin
De veiligheid van het nieuwe vaccin Vaxneuvance is uitgebreid onderzocht en goed bevonden. Dat geldt voor alle vaccins die we in Nederland gebruiken. Meer informatie hierover vind je in de bijsluiter(PDF) (vanaf pagina 36).
Inhalen niet nodig
Kinderen die al drie pneumokokkenprikken hebben gehad, hoeven niet nog een prik met het nieuwe vaccin te krijgen. Ook het oude vaccin beschermt tegen meerdere soorten van de pneumokokkenbacterie. De kans op een ernstige ziekte door de nieuwe soorten is voor oudere kinderen erg klein. Ook verwachten we dat de ziekte zich minder zal verspreiden omdat veel jonge kinderen het nieuwe vaccin krijgen. Het is dus niet nodig om het nieuwe vaccin te krijgen als je kind al drie prikken heeft gehad.
Bijwerkingen
De bijwerkingen van het nieuwe pneumokokkenvaccin zijn hetzelfde als van het oude vaccin. De meeste bijwerkingen beginnen binnen 1 dag na de vaccinatie en zijn binnen een paar dagen weer verdwenen. Koorts, huilen, spugen, slaperigheid, diarree en niet goed drinken komen regelmatig voor. Ook kan je kind klachten krijgen op de plek van de prik, zoals een rode, dikke of pijnlijke plek op het been.
| Wanneer? | De meeste bijwerkingen beginnen binnen 1 dag na de vaccinatie en zijn binnen een paar dagen weer verdwenen. |
|---|---|
| Wat vaak gebeurt |
Koorts, huilen, spugen, slaperigheid, diarree en niet goed drinken komen regelmatig voor, net als klachten op de plek van de prik, zoals een rode, dikke of pijnlijke arm. |
| Wat soms gebeurt |
|
| Goed om te weten | Na de pneumokokkenvaccinatie is je kind niet besmettelijk voor anderen. |
Als jouw pasgeboren kind de eerste prikken krijgt, is dat spannend. Er kunnen bijwerkingen optreden. Het is goed te weten dat de vaccinaties van het Rijksvaccinatieprogramma ook in veel andere landen worden gegeven. Onderzoeken uit al die landen laten zien dat deze vaccinaties veilig zijn. Er zijn geen negatieve gevolgen bekend voor de lange termijn.
In het pneumokokkenvaccin zitten stukjes van 10 van de bacteriën die pneumokokkenziekte veroorzaken. Deze stukjes zijn onschadelijk gemaakt en maken je niet ziek.
Op de pagina Wat zit er in vaccins? vind je meer informatie over welke stoffen erin vaccins kunnen zitten. Op de pagina Hoe werkt vaccineren? lees je hoe vaccinaties werken.
Het is meestal niet nodig om je kind eerder (dan de vastgestelde leeftijd) te laten vaccineren als je naar het buitenland gaat. Tenzij het risico op infectieziekten in dat land hoog is. Ga je voor een korte of langere tijd naar het buitenland en heeft jouw kind vaccinaties nodig? Overleg dan met de JGZ (Jeugdgezondheidszorg) of het nodig is om het vaccinatieschema van jouw kind aan te passen.
Heb je vragen over vaccinaties die je nodig hebt voor een reis naar het buitenland? Kijk dan op de website van het Landelijk Coördinatiecentrum Reizigersadvisering. Daar vind je onder andere welke vaccinaties je het beste kunt halen en waar je hiervoor een afspraak kunt maken in jouw regio.
Als je kind ziek is, kun je het beste contact opnemen met de organisatie die de prik zal geven. Je kunt dan vragen of vaccineren een goed idee is. Soms wordt de vaccinatie even uitgesteld. Voor kinderen met een iets lagere weerstand kan de vaccinatie geen kwaad.
Kunnen kinderen met een afweerstoornis de pneumokokkenprik krijgen?
De pneumokokkenprik is voor kinderen met een slechte afweer door ziekte of medicijnen extra belangrijk. De prik is veilig voor kinderen met een afweerstoornis, maar het kan zijn dat de prik minder goed werkt. Deze kinderen zijn altijd onder behandeling van een kinderarts. Deze kan daar meer informatie over geven.