Polio is een ernstige besmettelijke ziekte. Het virus zit in je ontlasting (poep) en in je keel. De meeste mensen die besmet zijn, merken er weinig van of voelen zich grieperig. Bij een kleine groep mensen kan het virus hersenvliesontsteking en/of verlammingen aan armen of benen veroorzaken. Soms raken ook de slik- en ademhalingsspieren verlamd. Je kunt dan overlijden.
Polio In het kort
|
Hoe krijg je het virus? |
Via hoesten en niezen, via de handen |
|---|---|
|
Symptomen |
Meestal griepachtige verschijnselen. Soms hersenvliesontsteking en verlamming van armen, benen, slik- of ademhalingsspieren |
|
Welke vaccinaties beschermen hiertegen? |
Polio begint vaak met grieperige klachten. Meestal verdwijnen die vanzelf. De klachten kunnen erger worden. Dan krijg je last van overgeven, hoofdpijn en spierpijn. In zeldzame gevallen verspreidt het virus zich naar de zenuwen en hersenen. Het kan dan hersenvliesontsteking en/of verlamming van armen of benen veroorzaken. Een enkele keer is er verlamming van de slik– of ademhalingsspieren. Daarna kun je verlamd raken of overlijden. Sommige mensen krijgen na jaren opnieuw last van verlammingen en zwakke spieren. Dit heet het postpoliosyndroom.
Als je besmet bent, zit het poliovirus in de ontlasting, darmen en keel. Ook kan het na een toiletbezoek op je handen zitten. Daardoor kun je anderen besmetten. Via je handen kan het virus ook terechtkomen op allerlei voorwerpen die je aanraakt. Denk aan kranen, deurknoppen, speelgoed, servies, bestek, maar ook in voedsel.
Als je niest, hoest, praat of schreeuwt, kun je het virus ook overdragen via kleine druppeltjes in de lucht. Mensen kunnen deze druppeltjes inslikken en besmet raken. De tijd tussen besmetting en de eerste symptomen is meestal 7 tot 14 dagen. Nooit langer dan 35 dagen.
Als je bent gevaccineerd met de prik uit het Rijksvaccinatieprogramma, ben je beschermd tegen de 3 typen poliovirussen. Iemand die polio heeft gehad, is daarna alleen beschermd tegen een infectie met dat type.
Polio komt nu alleen nog maar voor in Pakistan en Afghanistan. Ongevaccineerde reizigers, immigranten en vluchtelingen vanuit die gebieden kunnen het virus naar andere landen verspreiden. Hierdoor waren er in 2021 en 2022 ook poliogevallen in Malawi en Mozambique. Om nieuwe verspreiding te voorkomen, is het belangrijk dat alle kinderen in de wereld tegen polio worden gevaccineerd.
Polio komt ook voor in landen waar een verzwakt poliovaccin bij kinderen in de mond wordt gedruppeld, en waar tegelijkertijd te weinig kinderen worden gevaccineerd. Poliovirus uit het vaccin wordt dan na de vaccinatie uitgescheiden via de ontlasting (poep). Het virus kan zich dan verspreiden naar ongevaccineerde kinderen. Daar wordt het virus weer sterker en veroorzaakt het soms polio. In Nederland geven we de vaccinatie tegen polio met een prik en dus niet met druppels.
Met een prik kun je je beschermen tegen polio. Lees hieronder meer over de vaccinaties tegen polio of lees hoe vaccineren werkt.
Informatie over vaccineren tegen polio
Er is geen behandeling tegen polio. Als je polio hebt, moet je lichaam het virus zelf opruimen. Als er sprake is van verlamming, kan het nodig zijn om iemand (voor de rest van het leven) kunstmatig te beademen.
Voordat de poliovaccinatie in 1957 werd opgenomen in het RVP (Rijksvaccinatieprogramma) waren er elk jaar enkele honderden gevallen van polio. Tijdens epidemieën liep het aantal toen op tot 1.500 à 2.000 besmettingen.
Na de start van de vaccinatie waren er nog een paar kleine epidemieën binnen groepen die vaccinaties vanwege hun geloof afwijzen. De laatste polio-epidemie vond plaats in 1992/1993 onder niet-gevaccineerde mensen. Nu komt polio in Nederland niet meer voor.
Buiten Nederland komt polio alleen nog voor in Pakistan en Afghanistan. Ongevaccineerde reizigers, immigranten en vluchtelingen vanuit die gebieden kunnen het virus naar andere landen verspreiden. Hierdoor waren er in 2021 en 2022 ook poliogevallen in Malawi en Mozambique.
Video: Wat is polio?
Polio - ook wel kinderverlamming genoemd - wordt veroorzaakt door het poliovirus. Besmette mensen hebben het virus in hun keel. Maar ook in hun ontlasting.
Daardoor kan de ziekte zich via toiletten, besmet voedsel en drinkwater, handen en de lucht verspreiden.
De meeste mensen worden niet ziek van het poliovirus of krijgen alleen een griepje.
Bij sommigen komt het virus in de zenuwen en hersenen terecht. Je ledematen of ademhalingsspieren kunnen dan verlamd raken. Je kunt gehandicapt raken en zelfs overlijden.
In Nederland zijn bijna alle kinderen tegen polio gevaccineerd en komt polio niet meer voor. Maar besmette reizigers uit landen in Azie en Afrika waar polio nog wel voorkomt, kunnen het virus verspreiden waardoor de ziekte kan terugkomen.
Daarom krijgen kinderen nog steeds prikken tegen polio. Babies krijgen in hun eerste jaar drie inentingen. Als kinderen vier en negen jaar zijn, krijgen ze er nog een keer een.
Meer weten Ga naar rijksvaccinatieprogramma.nl