Het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) organiseert het Rijksvaccinatieprogramma (RVP). De jeugdgezondheidszorg geeft de vaccinaties. Bijvoorbeeld op het consultatiebureau of in een sporthal in de buurt. Als je jezelf of je kind wilt laten vaccineren, moeten we je volgens de wet om toestemming vragen. Op deze pagina lees je hoe dit zit.
Volgens de wet is toestemming nodig voor:
- het geven van de vaccinaties (artikelen 446 t/m 450 van het Burgerlijk Wetboek) en
- het uitwisselen van gegevens tussen de jeugdgezondheidszorg en het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) (artikel 457 van het Burgerlijk Wetboek).
Het is belangrijk dat je goed weet waar de toestemmingen over gaan. Daarom stuurt het RIVM met de vaccinatie-uitnodigingen ook een brochure mee. Met die informatie kun je zelf besluiten om wel of geen toestemming te geven.
Wanneer geef je toestemming?
De jeugdgezondheidszorg geeft de vaccinaties in de buurt. Tijdens het bezoek aan de jeugdgezondheidszorg vertelt de arts of verpleegkundige over de vaccinaties en wat je kunt verwachten. Je kunt dan ook vragen stellen. Daarna vraagt de jeugdarts of -verpleegkundige om de toestemmingen.
Voordat de vaccinaties worden gegeven, wordt het kind door de arts onderzocht. Als het kind niet helemaal fit is, kan besloten worden om de prik uit te stellen. Hierna vraagt de arts of verpleegkundige de ouder en/of het kind om toestemming voor het geven van de vaccinatie(s). Ook dit moet volgens de wet (artikelen 446 t/m 450 van het Burgerlijk Wetboek).
Deze vraag wordt alleen voor de eerste prik gesteld en in het digitale dossier van de JGZ (Jeugdgezondheidszorg) opgeslagen.
Hoe geef je toestemming?
De toestemmingen kun je in een gesprek aan de jeugdarts of -verpleegkundige geven. Je hoeft geen handtekening te zetten. De toestemmingen zijn geldig voor het hele RVP (Rijksvaccinatieprogramma). Je kunt je besluit elk moment veranderen, als je dat wilt. Dit kun je aangeven bij de jeugdgezondheidszorg.
Wie kan toestemming geven?
Aan wie de jeugdgezondheidszorg toestemming vraagt, hangt af van de leeftijd van het kind:
- Voor kinderen tot 12 jaar is toestemming nodig van de ouder(s) of verzorger(s).
- Voor kinderen van 12 jaar tot 16 jaar is toestemming nodig van de ouder(s) of verzorger(s) én het kind.
- Vanaf 16 jaar hoeft alleen het kind zelf toestemming te geven.
Dat moet volgens de wet (artikel 447 van het Burgerlijk Wetboek).
Als je toestemming hebt gegeven voor een vaccinatie en je de vaccinatie hebt gekregen, legt de JGZ (Jeugdgezondheidszorg) de vaccinatiegegevens goed vast. Dat zijn gegevens over welk vaccin is gegeven. En waar en wanneer dat is gedaan. De JGZ geeft deze gegevens door aan het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu). Het RIVM gebruikt de gegevens om het RVP (Rijksvaccinatieprogramma) te coördineren en in de gaten te houden of het programma goed werkt.
Persoonsgegevens
Vaccinatiegegevens geeft de JGZ altijd door aan het RIVM. Als je het goed vindt, geeft de JGZ ook je persoonsgegevens door aan het RIVM. Persoonsgegevens (naam, adres, woonplaats, Burgerservicenummer (BSN (Burger Service Nummer)), geboortedatum, geslacht) mag de JGZ niet zomaar doorgeven. Daarvoor vraagt de JGZ eerst om toestemming. Dat moet volgens de wet (artikel 457 van het Burgerlijk Wetboek).
Door het delen van de gegevens, weet het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) welke vaccinaties je hebt gehad. Dit is handig om meerdere redenen:
- Je ontvangt alleen herinneringen als je een vaccinatie écht hebt gemist.
Ben je geprikt, maar heb je géén persoonsgegevens mee laten sturen? Dan staat in ons systeem dat je de vaccinatie nog niet hebt gehad. Je krijgt dan een herinnering. Je moet dan zelf goed bijhouden welke vaccinaties je hebt gehad of niet. Anders kan het zijn dat je een prik misloopt omdat je denkt dat je hem al hebt gekregen. Of dat je een 2e keer langskomt voor een prik die je al wél hebt gehad. - Je kunt bij het RIVM makkelijk een overzicht opvragen van alle vaccinaties die je hebt gekregen via de pagina Overzicht van vaccinaties opvragen.
Dat is handig als je bijvoorbeeld het vaccinatiebewijs kwijt bent. Zo’n vaccinatieoverzicht is soms nodig voor een buitenlandse reis. En het kan handig zijn bij een bezoek aan een (huis)arts of ziekenhuis. - Het RIVM kan controleren of je het goede vaccin op het goede moment hebt gekregen.
Dat controleren we altijd. Gelukkig wordt er maar heel erg soms een fout gemaakt. Maar als we jouw persoonsgegevens niet hebben ontvangen, weten we niet dat deze fout bij jou is gebeurd. We kunnen je dan niet laten weten dat er iets is misgegaan. En ook geen oplossing aanbieden. - Het RIVM kan de volksgezondheid beter beschermen.
Breekt er een infectieziekte uit in Nederland? Dan weet het RIVM precies hoeveel mensen al zijn beschermd met een vaccinatie. En welke mensen dat zijn. Zo beoordeelt het RIVM of de ziekte zich kan verspreiden. En dus ook of er actie moet worden ondernomen. Bijvoorbeeld door mensen uit te nodigen voor een (extra) vaccinatie. - Het RIVM kan de kwaliteit van het Rijksvaccinatieprogramma in de gaten houden.
Het RIVM controleert of en hoe lang de vaccinaties zorgen voor goede bescherming van de Nederlandse bevolking.
Meer informatie over de toestemming voor het uitwisselen van gegevens tussen de JGZ en het RIVM
Heb je een vaccinatie gekregen? Dan geeft de JGZ (Jeugdgezondheidszorg) altijd (dus ook zonder toestemming) de volgende vaccinatiegegevens door aan het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu):
- welk soort vaccin de JGZ heeft gegeven en tegen welke ziekte(n) dat vaccin beschermt,
- het batchnummer van het vaccin,
- de datum waarop waar de JGZ de vaccinatie heeft gegeven, en
- de JGZ-organisatie die de vaccinatie heeft gegeven en de locatie waar de JGZ de vaccinatie heeft gegeven. Bijvoorbeeld op een consultatiebureau.
Heb je toestemming gegeven voor het uitwisselen van vaccinatiegegevens met persoonsgegevens? Dan geeft de JGZ de vaccinatiegegevens samen met persoonsgegevens (naam, adres, woonplaats, BSN (Burger Service Nummer), geboortedatum, geslacht) door aan het RIVM. Hoe het RIVM omgaat met persoonsgegevens, kun je lezen in de privacyverklaring.
Je kunt wel toestemming geven voor het geven van de RVP (Rijksvaccinatieprogramma) vaccinaties, maar niet voor het uitwisselen van vaccinatiegegevens met persoonsgegevens. Het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) weet dan niet welke vaccinatie je hebt gekregen. Je krijgt dan zelf meer verantwoordelijkheid om bij te houden welke vaccinaties je hebt gekregen. Dit kan je doen door het vaccinatiebewijs zorgvuldig te bewaren. Je moet dan bij elke vaccinatie zorgen dat de JGZ (Jeugdgezondheidszorg) het vaccinatiebewijs goed bijwerkt.
Meer informatie over de gevolgen van wel of geen toestemming geven voor het uitwisselen van gegevens voor het RVP kun je lezen in de infographic.
Alleen een klein aantal RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu)-medewerkers kan deze gegevens inzien. Dat zijn bijvoorbeeld RVP (Rijksvaccinatieprogramma)-medewerkers die de gegevens administratief verwerken in de dossiers.
Wilt u een overzicht van de vaccinaties die u of uw kind heeft ontvangen? Ga dan naar de pagina Overzicht van vaccinaties opvragen.
Het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) gebruikt vaccinatiegegevens met persoonsgegevens alleen voor wetenschappelijk onderzoek om wettelijke taken uit te voeren. Bijvoorbeeld om te kijken of het RVP (Rijksvaccinatieprogramma) goed werkt.
Voor ander wetenschappelijk onderzoek mogen onderzoekers alleen anonieme gegevens gebruiken. Dat betekent dat de onderzoekers geen persoonsgegevens krijgen. Heel soms is het voor een onderzoek noodzakelijk om persoonsgegevens te gebruiken. Dan vragen we je hiervoor altijd eerst extra om toestemming. Deze toestemming kun je altijd weigeren.
In alle gevallen geldt dat de resultaten van onderzoek niet meer te herleiden zijn tot personen.
De JGZ (Jeugdgezondheidszorg) bewaart de gegevens tot 20 jaar na het laatste contact met een patiënt. Het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) bewaart de gegevens tot de leeftijd van 18 jaar en daarna nog minimaal 15 jaar. Dat moet volgens de wet.
Bij de JGZ (Jeugdgezondheidszorg) kan je geen gegevens laten verwijderen. Volgens de wet moet de JGZ gegevens van patiënten bewaren.
Bij het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) kan je wel gegevens laten verwijderen. Je kunt daarvoor contact opnemen met het RIVM via AVG-RVP@rivm.nl.
Op de website van de Rijksoverheid staat meer informatie over je rechten in de zorg.