Bij een prik worden verzwakte of kleine deeltjes van virussen of bacteriën in je lichaam gespoten. Door die verzwakte virussen of bacteriën bouwt je lichaam afweer op. Daardoor herkent je lichaam de echte virussen en bacteriën en kan het de juiste antistoffen aanmaken. Zo word je niet of veel minder ziek. 

Zo werkt een vaccinatie

Er zijn veel soorten bacteriën en virussen. Als je een bacterie of virus nog nooit hebt gehad, kun je ziek worden. Je lichaam moet namelijk eerst leren hoe het tegen dat virus of die bacterie kan vechten. Maar ziek zijn is niet leuk en soms zelfs gevaarlijk. Met een inenting sla je het ziek zijn over. Je krijgt een prik en bouwt daardoor afweer op. Dat gaat zo:

  • Je krijgt een prik met verzwakte of kleine deeltjes van virussen of bacteriën. 
  • De virussen of bacteriën in de vaccinatie zijn dood of heel zwak. Daardoor word je niet ziek, maar leert je lichaam wel hoe het tegen de ziekte kan vechten en maakt antistoffen aan. 
  • Soms krijg je bijwerkingen, zoals een pijnlijke arm of koorts. Deze verdwijnen vaak na 1 of 2 dagen.
  • Kom je de echte virussen of bacteriën tegen? Dan herkent je lichaam ze. Je wordt niet of minder ziek.

Lees meer op de pagina Hoe werkt vaccineren?.

Wat zit er in een vaccin?

In de bijsluiters van vaccins staat precies wat er allemaal in zit. We kunnen dit verdelen in 3 groepen:

  • Werkzame delen: delen van het virus of de bacterie waar bescherming tegen wordt opgebouwd.
  • Hulpstoffen: stoffen die zorgen dat het vaccin beter werkt of langer houdbaar is. Of die zorgen dat het makkelijker toegediend kan worden.
  • Reststoffen: resten van stoffen die zijn gebruikt bij het maken van het vaccin. Als het vaccin af is, worden deze er zoveel mogelijk uitgehaald. Maar soms blijft er een klein beetje achter.

Lees meer op de pagina Wat zit er in een vaccin?

Video: Hoe werkt je weerstand?

Video Player
00:00
00:00
00:00
Gebruik de pijltjes toetsen omhoog en omlaag om het volume harder of zachter te zetten.

Bacterien en virussen, daar kun je ziek van worden. Krijg je een ziekte? Zoals bijvoorbeeld mazelen, dan bouw je afweer op zodat je die ziekte niet nog een keer krijgt. Met een inenting bouw je afweer op zonder eerst ziek te worden. In deze video legt immunoloog en arts Joris van Montfrans uit hoe dat werkt.
Spreker: Joris van Montfrans, arts en immunoloog

Video: hoe werkt een vaccinatie

Video Player
00:00
00:00
00:00
Gebruik de pijltjes toetsen omhoog en omlaag om het volume harder of zachter te zetten.

(Beeldtitel: Hoe werkt een inenting? Een animatie.)

STILTE

RUSTIGE MUZIEK

VOICE-OVER: Bacteriën en virussen daar kun je ziek van worden.
Krijg je een ziekte, zoals bijvoorbeeld mazelen dan bouw je afweer op, zodat je die ziekte niet nog een keer krijgt.
Met een inenting bouw je afweer op zonder eerst ziek te worden.
Een vaccin bestaat uit verzwakte of kleine deeltjes van virussen of bacteriën.
Je lichaam maakt hiertegen antistoffen aan.
Als je in de toekomst in aanraking komt met de echte virussen of bacteriën dan herkent je lichaam die en worden snel extra antistoffen aangemaakt.
Je wordt dan niet of veel minder ziek.
Soms zijn daar meerdere inentingen voor nodig.
De virussen of bacteriën in een vaccin zijn dood of zo zwak dat je de ziekte niet echt krijgt.
Soms kun je bijwerkingen krijgen na een inenting bijvoorbeeld een pijnlijke arm of koorts.
Deze klachten verdwijnen meestal na een of twee dagen.
Daarna ben je beter beschermd tegen de ziekte.

(Beeldtekst: Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu. Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. rijksvaccinatieprogramma.nl.)