HPV Humaan Papilloma Virus (Humaan Papilloma Virus) in het kort

Belangrijkste symptomen Op korte termijn kan dit leiden tot genitale wratten. Op lange termijn kun je verschillende soorten HPV-kanker krijgen, zoals  baarmoederhalskanker, kanker aan de mond- en keelholte, kanker aan de vagina, kanker aan de schaamlippen, anuskanker en peniskanker.
Welke vaccinaties beschermen hiertegen De HPV-vaccinatie

Wat is HPV?

HPV Humaan Papilloma Virus (Humaan Papilloma Virus) is een virus; het humaan papillomavirus. Van dat virus merk je meestal niks, maar het is wel heel besmettelijk. Als je HPV hebt, kun je zonder dat je het weet iemand anders besmetten. Er zijn verschillende typen HPV-infecties. De twee gevaarlijkste zijn de typen 16 en 18, want die leiden het vaakst tot kanker. Baarmoederhalskanker is de bekendste. 

Kanker door HPV

Acht op de tien mensen raken een of meerdere keren in hun leven besmet met HPV. Gelukkig worden die niet allemaal ziek, meestal ruimt je lichaam het virus zelf op. Bij 10 tot 20% van de mensen gebeurt dat niet. Dan krijgt het virus de kans om gezonde cellen te veranderen. Wanneer het virus veel cellen heeft beschadigd, kan later kanker ontstaan. Dit duurt wel tien tot vijftien jaar.

Symptomen bij mannen en vrouwen

HPV Humaan Papilloma Virus (Humaan Papilloma Virus) kan de cellen in je baarmoederhals, geslachtsorganen of mond en keel besmetten. Vaak merk je niets van een besmetting met HPV. Meestal heb je geen klachten als je besmet bent. Bijna altijd ruimt je lichaam de HPV-infectie binnen 2 jaar weer zelf op. In sommige gevallen ruimt het lichaam het virus niet op en kan HPV genitale wratten en (op lange termijn) kanker veroorzaken.

  • Genitale wratten. Genitale wratten krijg je vooral door de laag-risicovarianten van HPV. De eerste verschijnselen zijn jeuk en irritatie bij de geslachtsorganen. Soms ontstaat er maar één wratje, soms veel wratten in korte tijd. 
  • Kanker. De hoog-risicovarianten van HPV kunnen kanker veroorzaken. De meest voorkomende HPV-kanker is baarmoederhalskanker. 

Symptomen bij vrouwen

Vrouwen kunnen krijgen:

  • Baarmoederhalskanker
  • Kanker aan de mond- en keelholte
  • Kanker aan de vagina
  • Kanker aan de schaamlippen 
  • Kanker aan de anus

Vrouwen kunnen uiteenlopende klachten krijgen:

  • Branderig gevoel 
  • Afscheiding
  • Bloedingen
  • Pijn en afwijkingen aan bijvoorbeeld schaamlippen of baarmoedermond

Vaak worden klachten niet meteen als zodanig herkend. Het kan dan lang duren voordat de juiste diagnose wordt gesteld.

Baarmoederhalskanker en bevolkingsonderzoek

Baarmoederhalskanker is de meest voorkomende vorm van kanker door HPV. Als je er vroeg bij bent, is deze vorm van kanker meestal goed te behandelen. Daarom krijgen vrouwen van 30 jaar en ouder elke 5 jaar een uitnodiging voor het bevolkingsonderzoek naar baarmoederhalskanker. Ook als je de vaccinaties tegen HPV hebt gehad, blijft het belangrijk om mee te doen aan dit bevolkingsonderzoek. Want de vaccinatie kan niet alle HPV-gerelateerde kanker voorkomen.

Symptomen bij mannen

Mannen kunnen krijgen:

  • kanker krijgen aan de mond- en keelholte
  • kanker aan de penis 
  • kanker aan de anus. 

Mannen kunnen uiteenlopende klachten krijgen:

  • branderig gevoel 
  • afscheiding
  • bloedingen
  • pijn en afwijkingen aan bijvoorbeeld penis of anus

Vaak worden klachten niet meteen als zodanig herkend. Het kan dan lang duren voordat de juiste diagnose wordt gesteld.

Mensen denken vaak dat HPV Humaan Papilloma Virus (Humaan Papilloma Virus) wordt overgedragen door seks, maar dat hoeft niet  per se. Je kunt het virus ook krijgen als je vrijt of voorspel hebt met iemand die besmet is. HPV wordt dan overgedragen via de handen, huid en mond. HPV komt veel voor. De persoon met wie je samen bent kan het virus dus bij zich dragen zonder dit zelf te weten. En dan kun jij ook besmet raken. 

Vaccinatie helpt voorkomen dat je HPV krijgt

In Nederland krijgen elk jaar gemiddeld 1.100 vrouwen en 400 mannen kanker door HPV Humaan Papilloma Virus (Humaan Papilloma Virus).
Bekijk op de HPV-pagina van het RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) hoe vaak elke soort HPV-kanker voorkomt.

Wat is HPV Humaan Papilloma Virus (Humaan Papilloma Virus)
HPV is de afkorting van humaan papillomavirus. HPV komt veel voor. Er bestaan meer dan 100 verschillende typen van het virus. Sommige typen HPV kunnen na lange tijd kanker veroorzaken. De meest voorkomende HPV-kanker is baarmoederhalskanker. Andere vormen zijn kanker bij de vagina, schaamlippen, anus, aan de penis en in de mond- en keelholte.  

Is HPV gevaarlijk?
Niet alle ruim 100 HPV-typen zijn gevaarlijk. De HPV-typen 16 en 18 veroorzaken het vaakst kanker. Deze twee typen veroorzaken samen ongeveer 70% van alle gevallen van baarmoederhalskanker en het grootste deel van de andere HPV-kankers.

Wat doet HPV in het lichaam?
HPV kan de cellen in je baarmoederhals, geslachtsorganen of mond- en keelholte besmetten. Vaak merk je niets van een besmetting met HPV. Meestal heb je geen klachten als je besmet bent. Bijna altijd ruimt je lichaam de HPV-infectie binnen 1 tot 2 jaar weer zelf op. In ongeveer 10%-20% van de gevallen gebeurt dat niet. Dan kan na vele jaren kanker ontstaan. 
Ongeveer dertien hoog-risico typen HPV kunnen kanker veroorzaken. De meest voorkomende HPV-kanker is baarmoederhalskanker. Andere soorten zijn kanker bij de vagina, schaamlippen, anus, aan de penis, en in de mond- en keelholte. 
Er zijn ook laag-risico typen HPV. Deze kunnen genitale wratten veroorzaken. De eerste verschijnselen zijn jeuk en irritatie bij de geslachtsorganen. Soms ontstaat er maar één wratje, soms veel wratten in korte tijd. De kans dat wratten na behandeling terugkomen is groot.

Hoe leeft HPV op de huid en slijmvliezen?
Het virus kan voorkomen op de slijmvliezen van de baarmoederhals, geslachtsorganen of mond en keel.

Hoe ontstaat kanker precies na het oplopen van een HPV-besmetting?
In ongeveer 10%-20% van de gevallen ruimt je lichaam de HPV-infectie niet op en blijft het virus langer in de cellen aanwezig. Het virus kan de cellen dan veranderen. Deze afwijkende cellen verdwijnen ook vaak vanzelf. Gebeurt dat niet dan kunnen deze afwijkende cellen zich ontwikkelen tot (voorstadia van) kankercellen. Tussen het moment van besmetting en het ontstaan van kanker zit meestal meer dan 10 tot 15 jaar.

Wat zijn voorstadia van kanker?
Bij een voorstadium van kanker ontstaan er onrustige cellen die anders groeien dan normaal. Deze onrustige cellen kunnen vanzelf weer verdwijnen, ze worden dan door het afweersysteem van het lichaam opgeruimd. De cellen kunnen ook (na jaren) in kankercellen veranderen. Hoe groot de kans daarop is, hangt af van onder andere de plek waar de cellen groeien, en de mate waarin de cellen afwijken van normaal.

Waardoor krijgt iemand wel of geen kanker door HPV?
Dit is van heel veel factoren afhankelijk. Mensen met een verzwakt immuunsysteem en mensen die roken hebben een verhoogde kans op een aandoening door een HPV-infectie.  

Kunnen jonge kinderen (van 10 jaar) ook HPV krijgen?
De hoog-risico HPV-typen, die na vele jaren kanker kunnen veroorzaken, worden overgedragen via huid-huid of huid-slijmvlies contact rond de geslachtsorganen en de mond-keelholte. De kans dat jonge kinderen een hoog-risico HPV-infectie hebben is dus klein.