Werkzaamheid

In Engeland, Spanje, Australië en de Verenigde Staten zijn onderzoeken gedaan naar de werkzaamheid van de vaccinatie. Hieruit blijk dat kinkhoestvaccinatie tijdens de zwangerschap de baby in de eerste maanden goed beschermt (1, 2). Door de vaccinatie heeft de baby ongeveer 90% minder kans op kinkhoest in de eerste drie maanden na de geboorte. (3-7).

Veiligheid en bijwerkingen

Tot november 2019 zijn er 27 onderzoeken uitgevoerd naar de veiligheid en bijwerkingen van kinkhoestvaccinatie tijdens de zwangerschap. De resultaten van die onderzoeken zijn met elkaar vergeleken (8-12).

Bijwerkingen na vaccinatie
Bij de onderzoeken is gekeken of zwangere vrouwen meer bijwerkingen krijgen na een kinkhoestvaccinatie dan niet-zwangere vrouwen. Dat bleek niet zo te zijn. Verreweg de meeste bijwerkingen waren mild en gingen binnen een paar dagen weer over. Het gaat dan bijvoorbeeld om verschijnselen op de prikplek, koorts, spierpijn of hoofdpijn. Meerdere vaccinaties kort na elkaar zorgden niet voor meer of ernstiger bijwerkingen.

Veiligheid voor moeder en kind
De veiligheid van de kinkhoestvaccinatie tijdens de zwangerschap op langere termijn is ook onderzocht. Dit gebeurde in 21 onderzoeken, waar meer dan 230.000 zwangere vrouwen aan meededen. De onderzoeken laten zien dat de kans op negatieve zwangerschapsuitkomsten niet groter is na de vaccinatie.

Zo was er geen verhoogd risico op hoge bloeddruk, zwangerschapsvergiftiging, groeivertraging en laag geboortegewicht, vroeggeboorte, veel bloedverlies, inleiden van de bevalling, kunstverlossingen (zoals met een tang) en miskraam. Wel was er een klein verhoogd risico op ontstoken vliezen. Maar dit zorgde niet voor meer vroeggeboorte of gezondheidsrisico’s voor het kind.

Bewaken van veiligheid

Alle landen bewaken de veiligheid en bijwerkingen van vaccinaties. In Engeland kunnen zwangere vrouwen de kinkhoestvaccinatie sinds 2012 halen. Al meer dan 2,7 miljoen zwangere vrouwen kregen daar de vaccinatie. De Medicines and Healthcare products Regulatory Agency (MHRA) is de organisatie die de veiligheid van medicijnen en vaccinaties in Engeland bewaakt. Bij de MHRA zijn geen bijzondere of negatieve veiligheidssignalen gemeld.

Veiligheid en onderzoek in Nederland
In Nederland controleert het Bijwerkingencentrum Lareb de veiligheid en bijwerkingen. Daar kun je ook mogelijke bijwerkingen melden. Meedoen aan onderzoek naar de veiligheid van de vaccinatie kan ook via Lareb. Via Moeders van Morgen doet Lareb onderzoek naar het gebruik van medicijnen tijdens de zwangerschap. Ze gaan ook de kinkhoestvaccinatie tijdens de zwangerschap in de gaten houden. Kijk op de website voor meer informatie en aanmelden.

Referenties

1. Amirthalingam G, Andrews N, Campbell H, Ribeiro S, Kara E, Donegan K, et al. Effectiveness of maternal pertussis vaccination in England: an observational study. Lancet. 2014.
2. Dabrera G, Amirthalingam G, Andrews N, Campbell H, Ribeiro S, Kara E, et al. A Case-Control Study to Estimate the Effectiveness of Maternal Pertussis Vaccination in Protecting Newborn Infants in England and Wales, 2012-2013. Clin Infect Dis. 2014.
3. Winter K, Nickell S, Powell M, Harriman K. Effectiveness of prenatal versus postpartum Tdap vaccination in preventing infant pertussis. Clin Infect Dis. 2016.
4. Baxter R, Bartlett J, Fireman B, Lewis E, Klein NP. Effectiveness of Vaccination During Pregnancy to Prevent Infant Pertussis. Pediatrics. 2017;139(5).
5. Bellido-Blasco J, Guiral-Rodrigo S, Miguez-Santiyan A, Salazar-Cifre A, Gonzalez-Moran F. A case-control study to assess the effectiveness of pertussis vaccination during pregnancy on newborns, Valencian community, Spain, 1 March 2015 to 29 February 2016. Euro Surveill. 2017;22(22).
6. Saul N, Wang K, Bag S, Baldwin H, Alexander K, Chandra M, et al. Effectiveness of maternal pertussis vaccination in preventing infection and disease in infants: The NSW Public Health Network case-control study. Vaccine. 2018;36(14):1887-92.
7. Becker-Dreps S, Butler AM, McGrath LJ, Boggess KA, Weber DJ, Li D, et al. Effectiveness of Prenatal Tetanus, Diphtheria, Acellular Pertussis Vaccination in the Prevention of Infant Pertussis in the U.S. Am J Prev Med. 2018;55(2):159-66.
8. D'Heilly C, Switzer C, Macina D. Safety of Maternal Immunization Against Pertussis: A Systematic Review. Infect Dis Ther. 2019.
9. Campbell H, Gupta S, Dolan GP, Kapadia SJ, Kumar Singh A, Andrews N, et al. Review of vaccination in pregnancy to prevent pertussis in early infancy. J Med Microbiol. 2018;67(10):1426-56.
10. Gkentzi D, Katsakiori P, Marangos M, Hsia Y, Amirthalingam G, Heath PT, et al. Maternal vaccination against pertussis: a systematic review of the recent literature. Archives of disease in childhood Fetal and neonatal edition. 2017;102(5):F456-F63.
11. Furuta M, Sin J, Ng ESW, Wang K. Efficacy and safety of pertussis vaccination for pregnant women - a systematic review of randomised controlled trials and observational studies. BMC Pregnancy Childbirth. 2017;17(1):390.
12. McMillan M, Clarke M, Parrella A, Fell DB, Amirthalingam G, Marshall HS. Safety of Tetanus, Diphtheria, and Pertussis Vaccination During Pregnancy: A Systematic Review. Obstet Gynecol. 2017;129(3):560-73.