Om goed beschermd te blijven tegen difterie, kinkhoest, tetanus en polio zijn herhaalprikken nodig. Binnen het Rijksvaccinactieprogramma (RVP) zijn dat de DKTP-vaccinatie bij 4 jaar en de DTP-prik bij 9 jaar. Op deze pagina vertellen we meer over onderzoek naar deze vaccinaties.

De 22 wekenprik is ook een herhaalprik. Zwangere vrouwen kunnen deze krijgen om hun kind te beschermen tegen kinkhoest. Lees meer over onderzoek naar de 22 wekenprik

Hoe goed de vaccins werken

Doordat veel mensen zijn gevaccineerd (een hoge vaccinatiegraad) komen difterie en tetanus bijna niet meer voor onder gevaccineerde mensen. Polio is al sinds 1993 niet meer in Nederland gemeld. Kinkhoest komt wel nog regelmatig voor, ook in Nederland. De bescherming van een kinkhoestvaccinatie neemt na ongeveer 4 tot 5 jaar duidelijk af.  Je kunt dan weer ziek worden, maar bent dan veel minder kwetsbaar dan een baby.

Voor bescherming tegen difterie en tetanus is het belangrijk dat de hoeveelheid antistoffen in het bloed tegen deze bacteriën hoog genoeg blijft. Nederlands onderzoek laat zien dat deze hoeveelheden tegen difterie, tetanus en polio na een afgerond RVP Rijksvaccinatieprogramma (Rijksvaccinatieprogramma) tot aan de volwassen leeftijd hoog blijven (Swart et al., 2016 Swart, van Gageldonk, de Melker, van der Klis, Berbers, Mollema, Long-term protection against diphtheria in the Netherlands after 50 years of vaccination: Results from a seroepidemiological study (2016) (Swart, van Gageldonk, de Melker, van der Klis, Berbers, Mollema, Long-term protection against diphtheria in the Netherlands after 50 years of vaccination: Results from a seroepidemiological study (2016)) ) (Steens et al., 2010 Steens, Mollema, Berbers, van Gageldonk, van der Klis, de Melker, High tetanus antitoxin antibody concentrations in the Netherlands: a seroepidemiological study (2010) (Steens, Mollema, Berbers, van Gageldonk, van der Klis, de Melker, High tetanus antitoxin antibody concentrations in the Netherlands: a seroepidemiological study (2010)) )
(van der Maas et al., 2014 van der Maas, Mollema, Berbers, van Rooijen, van der Avoort, van Spaendonck, de Melker, van der Klis, Immunity against poliomyelitis in the Netherlands, assessed in 2006 to 2007: the importance of completing a vaccination series (2014) (van der Maas, Mollema, Berbers, van Rooijen, van der Avoort, van Spaendonck, de Melker, van der Klis, Immunity against poliomyelitis in the Netherlands, assessed in 2006 to 2007: the importance of completing a vaccination series (2014)) ). Dit past bij de goede bescherming die er in Nederland is tegen deze ziekten is. Meer weten? Bekijk dan de pagina Hoe vaccineren werkt.

Veiligheid en bijwerkingen 

In 2011 deed het RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) onderzoek naar de bijwerkingen van de DKTP Difterie, Kinkhoest, Tetanus en Poliomyelitis (Difterie, Kinkhoest, Tetanus en Poliomyelitis )-vaccinatie bij 4 jaar (Kemmeren et al., 2011 Kemmeren, Timmer, van der Maas, de Melker, Comparison of the tolerability of an acellular pertussis-containing vaccine given as the fifth booster dose in differently primed children (2011) (Kemmeren, Timmer, van der Maas, de Melker, Comparison of the tolerability of an acellular pertussis-containing vaccine given as the fifth booster dose in differently primed children (2011)) ) en de DTP Difterie, Tetanus en Poliomyelitis (Difterie, Tetanus en Poliomyelitis) – en BMR Bof, Mazelen en rodehond (Bof, Mazelen en rodehond )-vaccinaties voor 9-jarigen (Kemmeren et al., 2011 Kemmeren, van der Maas, de Melker, Parental reports of adverse events following simultaneously given dT-IPV and MMR vaccines in healthy 9-year-old children (2011) (Kemmeren, van der Maas, de Melker, Parental reports of adverse events following simultaneously given dT-IPV and MMR vaccines in healthy 9-year-old children (2011)) ).

Bijna 60% van de 4-jarigen had een reactie op de plek van de prik en bijna 21% had een algemene bijwerking, zoals koorts, hoofdpijn of misselijkheid.

Van de 9-jarigen had 83% een reactie op de plek van de DTP-prik en 33% op de plek van de BMR-prik. Ruim 33% had in de week na de prikken een algemene bijwerking. Mogelijk kwam dit door de DTP-vaccinatie. In ongeveer 21% kwam de bijwerking in de 2de week na de prikken. Deze bijwerkingen zijn mogelijk gerelateerd aan de BMR-vaccinatie. We weten namelijk dat bijwerkingen door deze vaccinatie wat later optreden.

Daarnaast startte bijwerkingencentrum Lareb in 2022 een onderzoek onder 9 jaar oude kinderen. Hun ouders krijgen een uitnodiging om de bijwerkingen na de DTP – en BMR-vaccinaties bij 9 jaar op te schrijven. Daarnaast wordt hun ook gevraagd een vragenlijst in te vullen over de bijwerkingen van de HPV Humaan Papillomavirus (Humaan Papillomavirus )-vaccinaties bij 10 jaar. Zo onderzoekt Lareb hoe vaak bijwerkingen voorkomen en hoe groot de kans is dat het kind ook bijwerkingen na HPV- vaccinatie krijgt, als het bij de BMR – en DTP-prikken van 9 jaar ook bijwerkingen kreeg. 

Meldingen bijwerkingen

Je kunt mogelijke bijwerkingen melden bij Lareb. De meldingen van mogelijke bijwerkingen na DKTP-Hib-HepB- vaccinatie worden beschreven in het jaarlijkse rapport van Lareb over bijwerkingen na RVP-vaccinaties.