Door gebruik te maken van de DALY Disability Adjusted Life Year -rekenmethode kan de ziektelast van verschillende infectieziektes beter met elkaar vergeleken worden. Tot nu toe werd bij de introductie van een nieuw vaccin gekeken naar de ziektelast van een individuele infectieziekte op basis van het aantal ziekte- en sterfgevallen in de gehele bevolking en de ernst voor een persoon. De DALY-methode blijkt waardevol te zijn bij de beoordeling van aanpassingen in vaccinatieprogramma’s.
Waterpokken
Als voorbeeld heeft het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu naar de ziektelast van waterpokken in Nederland gekeken. Waterpokken zit (nog) niet in het Rijksvaccinatieprogramma. Het bleek dat de ziektelast hiervan lager was dan de ziektelast van andere infectieziekten zoals rodehond voordat deze vaccinatie in het Rijksvaccinatieprogramma werd ingevoerd. Waterpokken en gordelroos worden door hetzelfde virus veroorzaakt. Wanneer gekeken werd naar de gecombineerde ziektelast van waterpokken en gordelroos samen blijkt de ziektelast hoger te worden. Dit is toch nog steeds lager dan voor de meeste andere infectieziekten. De ziektelast van waterpokken en gordelroos samen in de bevolking is in 2017 wel hoger dan voor het rotavirus en meningokokkenziekte type B.
Eerlijke vergelijking tussen ziekten
Onderzoekers van het RIVM hebben met de DALY-methode (disability adjusted life years) de ziektelast per patiënt en voor de bevolking als geheel vergeleken met de ziektelast van andere infectieziekten. Hierbij is gekozen voor de ziektelast in het jaar voordat vaccinatie in het Rijksvaccinatieprogramma werd ingevoerd of in het jaar 2017 voor ziekten waartegen nog niet wordt gevaccineerd. Dat dit jaar per ziekte verschilt maakt de interpretatie lastiger, maar geeft wel de meeste eerlijke vergelijking tussen de ziekten onderling. Met deze rekenmethode is het beter mogelijk de ziektelast van een infectieziekte in relatie tot de ziektelast van andere infectieziekten te beoordelen. Daarmee wordt het stellen van prioriteiten ook makkelijker.
Figuur: Onderlinge verhouding van infectieziekten op basis van de geschatte ziektelasta in Nederland per patiënt en voor de bevolking als geheel in het jaar voordat vaccinatie in het Rijksvaccinatieprogramma werd ingevoerd (zwarte bollen) of in 2017 voor ziekten die niet in het Rijksvaccinatieprogramma zijn opgenomen (witte bollen).
a Uitgedrukt in disability-adjusted life years (DALYs)
Beide assen zijn op een logaritmische schaal; de grootte van de zwarte (wel in RVP (Rijksvaccinatieprogramma)) en witte (niet in RVP) bollen is evenredig met het aantal geschatte ziektegevallen; De gradiëntkleuring van het kwadrant linksonder naar het kwadrant rechtsboven geeft verschillende niveaus van ziektelast aan (geel: relatief lage ziektelast op populatie- en individueel niveau (bijv. bof) en rood: relatief hoge ziektelast op populatie- en individueel niveau (bijv. polio)).