Tegenstanders van vaccinaties halen op internet regelmatig anekdotes aan van zogenoemde ‘vaccinatieschade’ of een ‘post-vaccinaal syndroom’. Het gaat om verhalen van kinderen die na een vaccinatie allerlei klachten hebben ontwikkeld waarvoor geen duidelijk aanwijsbare verklaring is. Omdat de klachten zich openbaren rond het moment van een vaccinatie, wordt die inenting gezien als oorzaak. Dat lijkt logisch. Maar het betekent niet dat deze klachten ook door de vaccinatie werden veroorzaakt. Er is veel wetenschappelijk onderzoek gedaan naar bijwerkingen van vaccins. Daarbij is voor dit soort claims geen bewijs gevonden.

Meestal alleen milde bijwerkingen

Een bijwerking is een ongewenst effect na een vaccinatie. Meestal zijn deze mild en gaan ze vanzelf over. Denk dan aan koorts of een rode, gezwollen plek op de arm of op het been waar de prik is gegeven. Ook kunnen kleine kinderen wat hangerig zijn en vaker langer huilen. Bijwerkingen gaan meestal vanzelf over en duren hooguit een paar dagen. Ernstige bijwerkingen zijn zeer zeldzaam.

‘Vaccinatieschade’: niet bewezen bijwerkingen

Bij de verhalen over ‘vaccinatieschade’ of het ‘post vaccinaal syndroom’ gaat het niet om dit soort bijwerkingen. Deze termen worden daarom ook niet gebruikt in de medische wereld. Het zijn verzameltermen voor een heel scala aan klachten, chronische aandoeningen, handicaps en beperkingen waarvoor geen duidelijk aanwijsbare verklaring is. Denk dan bijvoorbeeld aan gedragsproblemen, allergieën, stoornissen in het autistisch spectrum, slaapproblemen of veranderingen in de eetlust. Sommige ouders zien een verband met vaccinaties, maar daar is geen wetenschappelijk bewijs voor.

Is het goed genoeg onderzocht?

Er wordt veel onderzoek gedaan naar de bijwerkingen van vaccins. Zowel voordat de vaccins op de markt worden gebracht als daarna. Juist omdat vaccins worden gegeven aan miljoenen gezonde kinderen en volwassenen, kijken de betrokken organisaties extra kritisch naar bijwerkingen. In al het onderzoek dat gedaan is naar vaccins is nooit aangetoond dat vaccinatie chronische klachten veroorzaken of aandoeningen die ook wel vaccinschade of post vaccinaal syndroom worden genoemd.

Twijfel over vaccinaties

De verhalen over ‘vaccinatieschade’ veroorzaken soms twijfel over het wel of niet vaccineren. Omdat de ziektes waartegen wordt gevaccineerd steeds minder vaak voorkomen,  is er steeds meer aandacht voor de risico’s van vaccinaties. Dat is begrijpelijk, maar geeft wel een vertekend beeld van de realiteit. Ernstige bijwerkingen van vaccinaties zijn zeer zeldzaam.

De risico’s op infectieziekten zijn klein, juist omdat zoveel kinderen worden gevaccineerd. In landen waar minder gevaccineerd wordt, keren de ziekten terug en raken kinderen gehandicapt of overlijden aan deze ziekten. Dit zijn vooral kinderen die geen vaccinaties hebben ontvangen. Dit gebeurt ook in Europa en heel soms ook in Nederland. De risico’s van vaccinatie zijn altijd veel kleiner dan de risico’s van de ziekten waartegen gevaccineerd wordt.